Жогорку Кеңеш уран жана торийди казуу мыйзамын колдоду
Жогорку Кеңештин депутаттары 29-майда Кыргызстанда уран жана торий иштетүүгө жана казууга тыюу салууну жокко чыгарган мыйзам долбоорун биринчи окууда жактырышты.
Исхак Масалиев мыйзам долбоорунун негиздеме-маалымкатында эмнелер гана жазылбаганын белгиледи: Ковид-19, орус-украин чатагы, инфляция, экономикалык кризис. Анын айтымында, документте уран жана торий жөнүндө жазуу керек болчу.
Жаратылыш ресурстары, экология жана техникалык көзөмөл министри Мелис Тургунбаев мыйзам долбоорунун кабыл алынышы өлкө экономикасына оң таасирин тийгизет деп жооп берди.
"Мыйзамдын кабыл алынышы менен ушул маселелердин баары чечилет деп ойлойсузбу? Жакшы анда. Силер таарынбагыла, бирок эмне керек экенин жазышыңар керек: кантип, канчасы алынат жана башкалар, ал эми чыр - чатак тууралуу сөздөрүңөр жана бизди баладай алдаганга болгон аракетиңер", - деди Масалиев.
Анын айтымында, француз дарыгерлери Кыргызстанда изилдөө жүргүзүп, Кадамжай өсүмдүгүнөн, жеринен, суусунан оор металлдарды табышкан.
"Анда эки чоң комбинат, анын ичинде сурьма комбинаты бар. Алар иштебейт, бирок ал жакта жашагандар бул сууну ичишет, тамак жешет, ооруп калышат", - деди Масалиев.
Өзгөчө кырдаалдар министрлигинин башчысы радиациялык коопсуздук жана бардык зарыл талаптар сакталаарын билдирди.
Ошону менен бирге Чыңгыз Айдарбеков мыйзам долбоорунан улам Кыргызстанга жана Ысык-Көлгө туристтердин келбей калышы мүмкүндүнүн айтып, өлкөнүн экономикасына чоң зыян алып келет деп эсептейт. Анын айтымында, документтин кабыл алынышы республиканын экологиясына да залакасын тийгизет.
"Урпактарыбызга эмне калтырабыз? Алар жөнүндө ойлонуш керек. Иштетүү жана казып алуудан улам биздин продукциялар башка өлкөлөргө импорттолбой калат", - деди депутат.
Масалиев 2019-жылы уран менен торийди иштетүүгө жана казууга мораторий киргизилгендигин эске салды. "Мыйзамда титаномагнетит жөнүндө сөз жок. Демек, сиздин мыйзам долбооруңуз эч нерсеге жарабайт. Кааласаңыз, аны казып алыңыз. Бирок мен депутаттарга азырынча уруксат бербөөнү сунуштайм. Экономика өсүп жатат, башкача айтканда бюджетке каражат түшүп жатат десек туура болот. Ошондуктан долбоорду кабыл алуунун кажети жок", - деп депутат кесиптештерине кайрылды.
Талкуунун жыйынтыгында мыйзам долбоору көпчүлүк добуш менен кабыл алынды: 69 депутат макул, үчөө каршы добуш берди, 81 депутат катталды.
