Орхан Инандыны уурдоо иши. Кыскача

Дээрлик эки айдан бери эл аралык "Сапат" билим берүү мекемесинин президенти Орхан Инандынын уурдалышы боюнча талкуу токтобой келет.

Учурда эмне белгилүү? kaktus.media иштин жагдайларын мүмкүн болушунча кыскача эскерет.

1-июнь

1-июнда уулу Юсуф милицияга кайрылып, атасын табууну суранган. Ички иштер министрлигинин маалыматы боюнча, Орхон Инандага таандык Lexus GX470 унаасы таңкы саат 4:20да Бишкектин 12-кичи районунун короосунан табылган. Ал ачык болчу, бирок салондон эч нерсе жоголгон эмес.

Ошол эле күнү "Сапат" Билим берүү мекемесинин сайты 31-майда саат 21:00дө Инанды дайынсыз жоголгону жөнүндө кабар жарыялаган.

Түркиянын Кыргызстандагы элчилигинин имаратына кыргыз-түрк мектептеринин жана лицейлер тармагын аяктаган студенттер, мугалимдер жана Сапаттын окуучуларынын ата-энелери келишкен.

2-июнь

2-июнда кыргыз-түрк мектептеринин жана лицейлеринин тармагын аяктаган студенттер, мугалимдер жана Сапат окуучуларынын ата-энелери кайрадан элчиликке келишти, бирок дипломатиялык өкүлчүлүктөн жооп күтпөй, Өкмөт үйүнө жөнөштү.

Милиция 170-берене "Адам уурдоо" боюнча сотко чейинки иш козгогон. Бул ишти Ички иштер министри Улан Ниязбеков жеке көзөмөлүнө алды.

3-6-июнь

Жогорку Кеңеште Орхан Инанды уурдоо маселесин кароо чечими кабыл алынган, бирок ал күнү эч кандай талкуу болгон жок.

Ушул убакка чейин Сапат президентинин жүргөн жери жөнүндө маалымат бергендерге сый акы жарыялаган.

Митингдер Бишкекте улантылды. Чогулгандар Инанды табылганга чейин митинг өткөрөбүз дешти.

Анын жубайы Рейхан Инанды күйөөсү Түркиянын жарандыгынан баш тартканын билбейм деди. Ошол эле учурда, анын айтымында, ал 2012-жылдан бери Кыргызстандын жараны.

Коопсуздук кеңешинин катчылыгы Орхан Инандын дайынсыз жоголушу боюнча жыйын өткөрүп, анда Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитет жана Ички иштер министрлиги тергөө иш-аракеттери жана аны табуу чаралары жөнүндө айтып беришти.

Кийинки күндөрү ИИМ кызматкерлери биздин жаранды кантип жана кайдан издешкендиги жөнүндө кабарлашты, айдоочулардан видеокамераларын видеоролик менен изилдөөнү өтүнүштү. Бул, Ички иштер министрлигинин маалыматы боюнча, Орхан Инанды табууга дагы жардам бериши мүмкүн эле.

Ал ортодо, жума ичинде нааразы болгон Сапатанын окуучулары жана алардын ата-энелери мугалимдеринин табыларына ишенбей калышканын билдиришти.

7-8-июнь

7-июнда Жогорку Кеңештин профилдик комитетинин отуруму болуп өттү. Ички иштер министрлигинин жана УКМКнын өкүлдөрү Түркия 2019-жылы Инанданы өткөрүп берүүнү талап кылгандыгын билдиришти. Ага жан сакчылар менен гана жүрүү сунушталган. Ошондой эле, ИИМдин маалыматы боюнча, кыргызстандыкты издөө иштери Интерпол аркылуу жүргүзүлүп жатат, сурамдар Түркия жана Россияга жөнөтүлдү.

Депутаттар Түрк ММКлары Инандын жоголушу менен УКМКны байланыштыргандыгын белгилешти, бирок чекисттер бул маалыматка комментарий беришкен жок.

Андан кийин Орхан Инанды жоголгонго чейин экс-ички иштер министри Мелис Турганбаев менен жолукканы белгилүү болду. Анын айтымында, алар кафеде жолугушуп, экс-министрдин билим берүү жаатындагы бизнес идеясын талкуулашты. Бирок андан кийин алар айрылышып кетишти. Турганбаев Орхан Инанда душмандар болушу мүмкүн эместигин белгиледи.

9-11-июнь

Президент Садыр Жапаров Түркияга расмий иш сапары менен барды. Анын басма сөз катчысы Эрбол Султанбаевдин айтымында, мамлекет башчысы түрк кесиптеши Режеп Тайип Эрдогандан Инанда жөнүндө сураган, бирок ал аны тааныбайм жана FETOнун (Түркияда тыюу салынган уюмдун тарапкерлери жөнүндө эч нерсе уккусу келбейт) деп жооп берди. Түркия Инандынын буга тиешеси бар деп эсептейт).

Мугалимдин дайынсыз жоголушу боюнча Жогорку Кеңештеги жыйын 16-июнда гана өттү. Сессияда ички иштер министри Улан Ниязбеков ар кандай мотивдер, анын ичинде саясий себептер каралып жаткандыгын айтты. Ал эми УКМКнын төрагасынын биринчи орун басары Рустам Мамасадыков Түркиянын атайын кызматы Бишкекте жоголгон Орхан Инанды уурдап кете албастыгын белгиледи. Ошол эле учурда Тышкы иштер министрлиги Инандс Түркия элчилигинде болушу мүмкүн деген маалыматты текшере алган жок.

1-июль

Бир ай өттү. Инандыны табууну талап кылган жолугушуулар системалуу түрдө өткөрүлүп турду. Аялы жалгыз пикеттерге чыккан. Ички иштер министрлиги издеген нерселерин билдирүүнү улантты. УКМК, белгилүү болгондой, издөө менен да алектенишкен эмес.

5-июль

Эрдоган Түркиянын атайын кызматы Орхан Инанды өлкөгө алып келгенин жана ал буга чейин сот жообуна тартылганын айтты. Видеодо Инанданын кадрлары көрсөтүлүп, оң колу шишип, арыктап кеткени көрүнүп турат.

6 июль

Эртеси күнү эртең менен мамлекеттик бийлик эч кандай маалымат берген жок. Экинчи жагынан, социалдык тармактарга бардыгы, анын ичинде депутаттар да постторун жарыялашты. Тышкы иштер министрлиги Түркиянын элчиси Ахмет Садык Доганды чакырып, Инанды Кыргызстанга кайтарып берүүнү талап кылган каршылык нотасын тапшырууну чечти. Аны биринчи орун басары Нуран Ниязбеков тосуп алды, анткени бөлүмдүн башчысы Руслан Казакбаев коронавирус инфекциясы менен ооруп, чет өлкөдө жүргөн.

6-июлдун кечинде Садыр Жапаров Кыргызстан өз жаранынын мекенине кайтарып алуу аракетин көрөрүн жарыялады.

Сапат тармактын билим берүү мекемелеринде окутуу мурдагыдай эле улана берээрин жана кооптонууга негиз жок экендигин белгиледи.

7 июль

7-июлда депутаттар Орхан Инанданын уурдалышы тууралуу маалыматты кайрадан талкуулашты. Бирок укук коргоо органдары жаңы эч нерсе билдиришкен жок, болгону колунан келгендин баарын кылдым жана өз милдетимди мыкты аткардым деп жооп беришти. Ал эми Ички иштер министрлигинин башчысы унаа мурун маалымдалгандай 12-кичи райондон эмес, 10-кичи райондон табылганын айтты.

Чек ара кызматынын башчысы Уларбек Шаршеев буйрук болсо кызматтан кетээрин билдирди.

Марлен Маматалиев Инандыны биздин өлкөдө соттолгон түрк жарандарына алмаштырууну сунуш кылды. Алардын саны түрмөлөрдө 10дон ашык.

Депутат Жанар Акаев түрк маалымат каражаттары Садыр Жапаровдун иш сапарынын алкагында Орхан Инанды Түркияга белек катары алып келишти деп жазышканын белгиледи. Бирок кийинчерээк мамлекет башчынын пресс-катчысы бийликтин уурдап кетүүгө эч кандай тиешеси жоктугун билдирди.

8-июль

Милиция Орхан Инанданын Түркия паспорту 2024-жылга чейин жарактуу жана ал Түркиянын жарандыгынан чыккан жок деп билдирди. Ошол эле учурда Ички иштер министрлиги анын Кыргызстандын жаранынын паспортун кантип алгандыгын тактап жатат.