Кыргызстанда бензиндин баасы дагы 10 сомго кымбатташы мүмкүн. Себеби

Кыргызстандын нефтетрейдерлер ассоциациясы Kaktus.media агенттигине билдиргендей, күйүүчү майлардын баасын мындан ары жогорулатпай кармоо өлкө боюнча май куюучу жайлардын ишин токтотууга алып келет.

Буга чейин республиканын түштүгүндөгү бир нече май куюучу жайлар рентабелдүүлүгү төмөн болгондуктан жабылганы белгилүү болгон.

Нефтетрейдерлер ассоциациясы Кыргызстандын күйүүчү май рыногундагы учурдагы оор кырдаалга тынчсызданууда. Октябрдын башында Россиянын нефть иштетүүчү заводдордунда сатуудагы баа 100 долларга кескин жогорулаган.

Баанын өсүшүнө эки фактор таасир эткен: суроо-талаптын жогорулашы жана сунуштун аздыгы.

• Ички рыноктогу тартыштыкты жоюу үчүн Казакстан Россиянын заводдорунан 150 миң тонна нефть продукциясын сатып алды.
• Россиянын эки ири мунай иштетүүчү заводу - Омск мунай иштетүүчү заводу жана Орск заводу жылдык пландуу техникалык тейлөөгө жабылды.

"Бүгүн Кыргызстанда бензиндин октябрь айына жеткирилишинин баасы май куюучу жайдын стеласында көрсөтүлгөн чекене баадан 8,9 сомго жогору", - деп айтылат КНАнын маалыматында.

Нефтетрейдерлер ассоциациясы мунайга жана мунай продуктыларына баанын көтөрүлүшү дүйнөлүк тенденция экенин, ал эми Кыргыз Республикасы импорттон көз каранды болгондуктан, тышкы факторлордун таасирин нейтралдай албай жатканын баса белгилейт.

2021-жылдын тогуз айында жергиликтүү нефтетрейдерлер баанын кескин жогорулашынын таасирин мүмкүн болушунча кармап турууга аракеттенди:

• 2021-жылдын башынан бери россиялык АИ-92 бензининин баасы 137% га көтөрүлгөндө, жергиликтүү май куюучу жайлардын чекене баасы болгону 59% га өстү;
• заводдордун дизель майына болгон баасы 82% га жогорулаганы менен - жергиликтүү май куюучу жайларда болгону 40%га жогорулаган.

Чекене бааларды жылдын аягына чейин өз деңгээлинде кармап турууга мүмкүн болгон жалгыз механизм - мунай продуктыларына салык салуу системасын убактылуу тууралоо.

КНА эгер 1-ноябрдан 31-декабрга чейин бензинге жана дизель майына акциз салыгынын ставкалары убактылуу төмөндөтүлсө жана күйүүчү майдын келиши кошумча нарк салыгынан убактылуу бошотулса, бул кырдаалды жөнгө салууга жардам берет деп эсептейт.

Ассоциациянын эсептөөлөрү боюнча, мындай чаралар чекене бааны 2021-жылдын октябрь деңгээлинде сактап, күйүүчү майдын 8,9 сомго кымбаттоосун ушул жылдын аягына чейин жылдырат.

"Эгерде мындай чаралар киргизилсе, 2021-жылга карата мамлекеттик бюджетке мунай секторунан салыктык кирешелер толук түрдө аткарылат", - деп КНА ишенет.

Эгерде салык салууда эч кандай өзгөрүүлөр болбосо, төмөнкүлөр болушу мүмкүн: рыноктук эмес баа болгондо республиканын бардык региондорунда май куюучу жайлардын иши кирешеси жоктугунун айынан токтоп калат.

Күйүүчү майдын запастарын эске алуу менен үзгүлтүккө учуратпоо үчүн, 2021-жылдын аягына чейин бааларды 8,9 сомго жогорулатуу зарыл: октябрдын ичинде, күйүүчү-майлоочу майдын литри 1,5 сомго, ноябрда - 4,9 сомго, декабрда - 2,5 сомго.