Парламент жарандардын үнүн угуп көзөмөлдөөгө мүмкүндүк берген мыйзам долборун жактырды

Жогорку Кеңештин депутаттары бүгүн, 25-майда УКМКнын ишмердүүлүгүнө байланыштуу мыйзам долбоорлорунун пакетин үчүнчү окууда жактырды. Мыйзам долбоорлорунун бири "Контрчалгындоо иши жөнүндө" болгон.

Документке ылайык, каршы чалгындоо иштеринин көйгөйлөрүн чечүү үчүн төмөнкүлөр колдонулат:

• сурамжылоо;
• маалыматтарды жана күбөлүктөрдү расмий алуу;
• салыштырма изилдөө үчүн үлгүлөрдү чогултуу;
• текшерилген сатып алуулар;
• объекттерди жана документтерди изилдөө;
• контролдонуучу жеткирүү;
• адамдын идентификациясы;
• абоненттердин жана (же) абоненттик түзүлүштөрдүн ортосундагы байланыштар жөнүндө маалыматтарды алуу;
• жайларды, имараттарды, курулмаларды, рельефти жана транспорт каражаттарын кароо;
• почта жөнөтмөлөрүн, телеграфтык, электрондук жана башка билдирүүлөрдү контролдоо;
• телефон жана башка домофон аркылуу сүйлөшүүлөрдү угуу жана жаздыруу;
• тармактардагы жана байланыш каналдарындагы маалыматты алып салуу;
• маалыматты мыйзамсыз алып салууга багытталган маалыматтын сыртка чыгып кетүүсүнүн техникалык чалгындоо каражаттарын жана техникалык каналдарын издөө;
• байланыш тармактарында ыкчам издөө;
• адамды же жерди жашыруун аудио жана (же) видеокөзөмөлдөө;
• байланыш, маалымат чогултуу, иштетүү, берүү жана сактоо үчүн арналган эсептөөчү жана башка түзүлүштөрдөн маалыматты оперативдүү алып салуу;
• жеке турмуштун, турак жайдын, жеке жана үй-бүлөлүк сырдын, ошондой эле жеке аманаттардын жана аманаттардын сырын, кат алышууларды, телефондук сүйлөшүүлөрдү, почта, телеграфтык жана башка билдирүүлөрдү мыйзам тарабынан корголгон кол тийбестигине таасир этпеген маалыматтарды алуу үчүн техникалык каражаттарды колдонуу;
• жашыруун ишканаларды жана уюмдарды түзүү;
• оперативдүү ишке ашыруу;
• оперативдүү байкоо жүргүзүү;
• операциялык эксперимент;
• оперативдүү орнотуу.

Каршы чалгындоо иш-чараларын жүргүзүүдө маалыматтык системалар, видео жана аудио жазуулар, фотосүрөттөр, ошондой эле адамдын өмүрүнө, ден соолугуна жана айлана-чөйрөгө зыян келтирбеген башка техникалык каражаттар колдонулат.

Электр жана почта тармактары аркылуу берилүүчү кат жазышуулардын, телефондук жана башка сүйлөшүүлөрдүн, почта, телеграф, электрондук жана башка билдирүүлөрдүн мыйзам тарабынан корголуучу сырына, ошондой эле турак жайдын кол тийбестигине укукка таасир этүүчү каршы чалгындоо иш-чараларын жүргүзүүгө маалыматты чогултуу үчүн гана жол берилет. Каршы чалгындоо иш-чараларын жүргүзүү сот актысынын негизинде гана контрчалгындоо ишин жүргүзүүгө ыйгарым укуктуу органдын ыйгарым укуктуу кызмат адамынын арызы боюнча мүмкүн эмес.

Кечиктирүүгө жол бербеген жана оор же өзгөчө оор кылмыш жасоого алып келиши мүмкүн болгон учурларда, же болбосо Кыргыз Республикасынын мамлекеттик, аскердик, экономикалык, маалыматтык же экологиялык коопсуздугуна коркунучтун белгилери болгондо, каршы чалгындоо ишин жүзөгө ашырууга ыйгарым укуктуу органдын ыйгарым укуктуу кызмат адамынын жүйөлүү чечими боюнча сот актысысыз турак жайга жана башка менчикте же башка укукта болгон объектилерге кирүү менен байланышкан каршы чалгындоо иш-чараларын жүргүзүүгө жол берилет. Мындай чаралардын мыйзамдуулугу жана негиздүүлүгү сот тарабынан каралууга тийиш.